پسوریازیس یک بیماری شایع و مزمن (طولانی مدت) بدون درمان است که میتواند دردناک باشد، خواب را مختل و تمرکز را سخت کند. این وضعیت چرخه هایی را طی میکند، علائم این بیماری برای چند هفته یا چند ماه تشدید میشود و سپس برای مدتی فروکش میکند. محرکهای رایج در افراد دارای استعداد ژنتیکی به پسوریازیس شامل عفونتها، بریدگیها یا سوختگیها و داروهای خاص است. آرتریت پسوریاتیک نوعی آرتریت است که با پسوریازیس مرتبط است و هر دو بیماری پسوریازیس هستند.
علائم این بیماری بین افراد متفاوت و از خفیف تا شدید متغیر است. برای برخی، آرتریت پسوریاتیک میتواند بر تحرک و کارهای روزمره آنها تأثیر بگذارد.علائم کلی پسوریازیس شامل درد و تورم مفاصل میشود و افراد مبتلا به این بیماری ممکن است ضایعات خارشدار و پوسته پوسته روی پوست و مشکلات در اندامی مثل چشم و ناخن را تجربه کنند.
طیف وسیعی از درمانها با نسخه در دسترس هستند و برخی از انواع سبک زندگی، مانند رژیم غذایی، ممکن است کمک کننده باشد. گفتنی است که استعمال دخانیات، استرس، عفونتها و عوامل دیگر میتوانند باعث تشدید علائم شوند.
آرتریت پسوریاتیک یا به اختصار (PsA) وضعیتی است که مفاصل متورم و دردناک آرتریت را با پسوریازیس ترکیب میکند. پسوریازیس به طور معمول باعث ایجاد لکههای خارشدار، پوسته پوسته و تغییر رنگ روی پوست و پوست سر میشود. حدود 8 میلیون آمریکایی مبتلا به پسوریازیس هستند و تا 30 درصد از این افراد به PSA مبتلا میشوند. PsA میتواند خفیف یا شدید باشد و یک یا چند مفصل را درگیر کند.
اگر یا یکی از عزیزانتان تشخیص PsA را دریافت کرده اید، ممکن است در مورد اینکه زندگی با این وضعیت چگونه است سؤالاتی داشته باشید.
نگاهی سریع به بیماری پسوریازیس
- آرتریت پسوریاتیک یک بیماری ناهمگن با تظاهرات متعدد عضلانی اسکلتی و پوستی است.
- تشخیص زودهنگام و درمان احتمالاً منجر به نتایج بلندمدت بهتری میشود.
- تقریبا 50 درصد موارد در کلینیک های مراقبت های اولیه و مراقبت های ثانویه شناسایی نشدهاند.
- عوارض متابولیک قابل توجهی وجود دارد و عوارض قلبی عروقی و مرگ و میر افزایش مییابد.
- داروهای سنتی اصلاح کننده بیماری فواید کمی دارند، اما عوامل بیولوژیک جدید، از جمله مهارکننده های TNF، برای بیشتر تظاهرات بیماری موثر هستند.
علائم آرتریت پسوریاتیک چیست؟
علائم PsA برای هر فردی متفاوت است. آنها میتوانند از خفیف تا شدید متغیر باشند. گاهی اوقات وضعیت بیمار بهبود مییابد و برای مدتی احساس بهتری خواهد داشت. در مواقع دیگر علائم ممکن است بدتر شود. علائم همچنین به نوع PSA بستگی دارد.
علائم عمومی PSA عبارتند از:
- مفاصل متورم و حساس در یک یا هر دو طرف بدن
- سفتی عضلات در هنگام صبح
- انگشتان دست و پا متورم شده
- عضلات و تاندونهای دردناک
- لکهها، پوسته پوسته پوست که ممکن است با تشدید درد مفاصل بدتر شوند
- پوسته پوسته شدن پوست سر
- خستگی
- سوراخ شدن ناخن
- جدا شدن ناخن از بستر ناخن
- قرمزی چشم
- درد چشم (یووئیت)
اسپوندیلیت PsA، به ویژه، میتواند علائم زیر را نیز ایجاد کند:
- درد و سفتی ستون فقرات
- تورم انگشتان پا یا انگشتان
- درد، تورم و ضعف در بدن:
- باسن
- زانو
- مچ پا
- پا
- آرنج
- دستها
- مچ دست
- سایر مفاصل
PsA متقارن بر پنج یا چند مفصل در هر دو طرف بدن تأثیر میگذارد. PsA نامتقارن کمتر از پنج مفصل را تحت تأثیر قرار میدهد، اما آنها میتوانند در طرفین مخالف باشند.
آرتریت پسوریاتیک موتیلانس یک شکل نادر از آرتریت است که موجب تغییر شکل مفاصل میشود، به طوری که میتواند انگشتان دست و پا آسیب دیده را کوتاه کند. PsA دیستال باعث درد و تورم در مفاصل انتهایی انگشتان دست و پا نیز میشود.
چه چیزی باعث آرتریت پسوریاتیک میشود؟
در PSA، سیستم ایمنی بدن به مفاصل و پوست حمله میکند. پزشکان به طور قطع نمیدانند چه چیزی باعث این حملات میشود. آنها معتقدند که از ترکیبی از ژنها و عوامل محیطی میتواند علت این بیماری باشد.
PsA دارای ویژگی ژنتیکی است به طوری که حدود 40درصد از افراد مبتلا به این عارضه یک یا چند بستگان مبتلا به PsA دارند. با این حال چیزی در محیط معمولاً برای افرادی که مستعد ابتلا به PSA هستند باعث ایجاد بیماری میشود که میتواند یک ویروس، استرس شدید یا آسیب باشد.
آرتریت پسوریاتیک چگونه درمان میشود؟
هدف از درمان PsA بهبود علائمی مانند بثورات پوستی و التهاب مفاصل است. یک برنامه درمانی معمولی شامل یک یا چند مورد از موارد زیر است:
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)
این داروها به کنترل درد و تورم مفاصل کمک میکنند. گزینههای بدون نسخه (OTC) شامل ایبوپروفن (Advil) و ناپروکسن (Aleve) است. اگر گزینههای OTC موثر نباشند، پزشک ممکن است NSAIDها را در دوزهای بالاتر تجویز کند.
در صورت استفاده نادرست، NSAIDها میتوانند باعث ایجاد موارد زیر شوند:
- تحریک معده
- خونریزی معده
- حمله قلبی
- سکته
- آسیب کبد و کلیه
داروهای ضد روماتیسمی اصلاح کننده بیماری (DMARDs)
این داروها التهاب را کاهش میدهند تا از آسیب مفاصل جلوگیری کرده و پیشرفت PSA را کاهش دهند. آنها ممکن است از راه های مختلف، از جمله خوراکی، تزریقی یا انفوزیونی تجویز شوند.
رایج ترین داروهای DMARD تجویز شده عبارتند از:
- متوترکسات (Trexall)
- لفلونوماید (آراوا)
- سولفاسالازین (آزولفیدین)
- Apremilast (Otezla) یک DMARD جدیدتر است که به صورت خوراکی مصرف میشود. این دارو با مسدود کردن فسفودی استراز 4، آنزیمی که در التهاب نقش دارد، عمل میکند.
عوارض جانبی DMARD عبارتند از:
- آسیب کبدی
- سرکوب مغز استخوان
- عفونت های ریه
- بیولوژیک
در حال حاضر پنج نوع داروی بیولوژیک برای درمان بیماری پسوریازیس وجود دارد. آنها بر اساس آنچه در بدن هدف قرار میدهند و مهار میکنند (مسدود یا کاهش میدهند) طبقه بندی میشوند:
مهارکننده های فاکتور نکروز تومور آلفا (TNF-alpha):
- آدالیموماب (Humira)
- certolizumab (Cimzia)
- گلیموماب (Simponi)
- اتانرسپت (Enbrel)
- اینفلیکسیماب (رمیکید)
- مهارکننده های اینترلوکین 12 و 23 (IL-12/23)
- اوستکینوماب (Stelara)
- مهارکننده های اینترلوکین 17 (IL-17)
- secukinumab (Cosentyx)
- ixekizumab (تالتز)
- مهارکننده های اینترلوکین 23 (IL-23)
- گوسل کوماب (ترمفیا)
- مهارکننده های سلول T
- آباتاسپت (اورنسیا)
با توجه به دستورالعملهای درمانی منبع معتبر منتشر شده در نوامبر 2018، این داروها به عنوان درمانهای خط اول توصیه میشوند.
بیماران داروهای بیولوژیک را از طریق تزریق زیر پوست یا به صورت تزریق دریافت می کنند. از آنجایی که این داروها پاسخ ایمنی را تضعیف میکنند، میتوانند خطر ابتلا به عفونتهای جدی را افزایش دهند. سایر عوارض جانبی عبارتند از تهوع و اسهال.
استروئیدها
این داروها میتوانند التهاب را کاهش دهند و معمولا به مفاصل آسیب دیده تزریق میشوند. عوارض این نوع داروها جانبی شامل درد و خطر جزئی عفونت مفاصل است.
سرکوب کننده های ایمنی
داروهایی مانند آزاتیوپرین (Imuran) و سیکلوسپورین (Gengraf) پاسخ ایمنی بیش فعال در PsA را آرام میکنند، به ویژه برای علائم پسوریازیس. اکنون که مهارکنندههای TNF-alpha در دسترس هستند، از این داروها استفاده نمیشود. چراکه آنها پاسخ ایمنی را تضعیف میکنند، در نتیجه سرکوب کنندههای ایمنی میتوانند خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهند.
درمانهای موضعی
کرمها، ژلها، لوسیونها و پمادها میتوانند خارش راش PsA را تسکین دهند. این درمانها بدون نسخه و با نسخه در دسترس هستند.
گزینهها عبارتند از:
- آنترالین
- کلسیتریول یا کلسیپوترین که اشکال ویتامین D-3 هستند
- اسید سالیسیلیک
- کرم های استروئیدی
- تازاروتن که از مشتقات ویتامین A است
نور درمانی و سایر داروهای PsA
در نور درمانی از دارو و به دنبال آن قرار گرفتن در معرض نور روشن برای درمان بثورات پوستی پسوریازیس استفاده میکنند.
چند داروی دیگر نیز علائم PsA را درمان میکنند که عبارتند از secukinumab (Cosentyx) و ustekinumab (Stelara). این داروها زیر پوست تزریق میشوند. Stelara با هشداری همراه است چراکه میتواند خطر ابتلا به عفونت و سرطان را افزایش دهد.
آیا تغییرات سبک زندگی میتواند علائم آرتریت پسوریاتیک را کاهش دهد؟
اقداماتی نیز وجود دارد که بیمار میتواند در خانه انجام دهد تا به بهبود علائم کمک کند:
اگر می توانید ورزش را به برنامه روزانه خود اضافه کنید
حرکت مفاصل میتواند سفتی آنها را کاهش دهد. فعالیت حداقل 30 دقیقه در روز نیز به کاهش وزن اضافه و انرژی بیشتر کمک میکند. از پزشک خود بپرسید که چه نوع ورزشی برای مفاصل بیخطرتر است. دوچرخهسواری، پیادهروی، شنا و سایر ورزشهای آبی در مقایسه با ورزشهایی مانند دویدن یا بازی تنیس روی مفاصل مناسبتر هستند.
مصرف الکل را محدود کنید و سیگار را ترک کنید
سیگار برای مفاصل و همچنین دیگر اندامهای بدن مضر است. از پزشک خود در مورد دارو یا جایگزینی نیکوتین برای کمک به ترک سیگار بپرسید. همچنین مصرف الکل خود را محدود کنید، چراکه میتواند با برخی از داروهای PsA تداخل داشته باشد.
تسکین استرس
تنش و استرس میتواند به تشدید شدن علائم کمک کند. مدیتیشن کنید، یوگا انجام دهید یا سایر تکنیکهای کاهش استرس را امتحان کنید تا ذهن و بدن خود را آرام کنید.
از بسته های سرد و گرم استفاده کنید
کمپرس گرم و بستههای آب گرم میتواند درد عضلانی را کاهش دهد. کمپرس سرد نیز میتوانند درد مفاصل را کاهش دهند.
مکملها و ادویه های طبیعی را در نظر داشته باشید
اسیدهای چرب امگا 3 دارای خواص ضدالتهابی هستند. این چربیهای سالم که در بسیاری از مکملها یافت میشوند، التهاب و سفتی مفاصل را کاهش میدهند.
در حالی که تحقیقات نشان میدهد در مکملها مزایای سلامتی وجود دارد، اما سازمان غذا و دارو (FDA) بر خلوص یا کیفیت مکملها نظارت نمیکند. بنابراین قبل از شروع مصرف مکملها مهم است که با پزشک خود صحبت کنید.
زردچوبه، یک ادویه قوی، همچنین دارای دوز خاصی از خواص ضدالتهابی است و ممکن است به کاهش التهاب و همچنین کاهش تشدید شدن علائم PsA کمک کند. زردچوبه را میتوان به هر غذایی اضافه کرد. برخی از افراد حتی آن را در چای یا لاته هم میریزند.
رژیم غذایی آرتریت پسوریاتیک
در حالی که هیچ غذا یا رژیم غذایی به تنهایی PsA را درمان نمیکند، یک رژیم غذایی غنی از مواد مغذی و متعادل میتواند به کاهش التهاب و کاهش علائم کمک کند. بنابراین تغییرات مفید در رژیم غذایی میتواند در درازمدت برای مفاصل و بدن نتیجه فوق العادهای داشته باشد.
به طور خلاصه، میوهها و سبزیجات تازه بیشتری مصرف کنید. آنها به کاهش التهاب و مدیریت وزن کمک میکنند، چراکه اضافه وزن فشار بیشتری بر مفاصلی که از قبل درد دارند وارد میکند. قند و چربی را که التهابزا هستند محدود کنید و از چربیهای سالم مانند ماهی، دانهها و آجیل استفاده کنید.
انواع پسوریازیس
طبق یافتهها پنج نوع PsA وجود دارد:
PsA متقارن
این نوع پسوریازیس مفاصل یکسان در هر دو طرف بدن را تحت تاثیر قرار میدهد، به عنوان مثال، هر دو زانوی چپ و راست. دقت داشته باشید علائم میتواند مانند آرتریت روماتوئید (RA) باشد.
PsA متقارن نسبت به RA خفیفتر است و باعث تغییر شکل مفصل کمتری میشود. اما PsA متقارن میتواند ناتوان کننده باشد. حدود نیمی از افراد مبتلا به PsA این نوع را دارند.
PsA نامتقارن
این روی پسوریازیس بر مفصل یا مفاصل یک طرف بدن تأثیر میگذارد. مفاصل ممکن است احساس درد کرده و قرمز شوند. PsA نامتقارن عموماً خفیف است. حدود 35درصد از افراد مبتلا به PsA را تحت تاثیر قرار میدهد.
PsA غالب بین فالانژیال دیستال
این نوع پسوریازیس مفاصل نزدیک به ناخن را درگیر میکند. این مفاصل به مفاصل دیستال معروف هستند.
اسپوندیلیت PsA
این نوع PSA ستون فقرات را درگیر میکند. کل ستون فقرات از گردن تا کمر ممکن است تحت تاثیر قرار گیرد. این نوع پسوریازیس میتواند حرکت را بسیار دردناک کند. دستها، پاها، بازوها و باسن نیز ممکن است تحت تأثیر قرار گیرند.
آرتریت پسوریاتیک موتیلان
این یک نوع شدید و تغییر شکل PsA است. حدود 5درصد از افراد مبتلا به PsA این نوع را دارند. آرتریت پسوریازیس موتیلانس معمولاً دستها و پاهای را درگیر میکند. همچنین میتواند باعث درد در گردن و کمر شود.
مراحل آرتریت پسوریاتیک
PsA مسیر یکسانی را برای هر فرد مبتلا به این بیماری دنبال نمیکند. برخی از افراد ممکن است فقط علائم خفیف و تأثیر محدودی بر روی مفاصل خود داشته باشند. برای برخی دیگر، تغییر شکل مفصل و بزرگ شدن استخوان ممکن است در نهایت رخ دهد.
مشخص نیست که چرا برخی افراد پیشرفت سریعتری از بیماری را تجربه میکنند و برخی دیگر خیر. اما تشخیص و درمان به موقع میتواند به کاهش درد و کاهش آسیب به مفاصل کمک کند. مهم است که به محض شروع تجربه علائم یا علائمی که به PsA اشاره میکنند، با پزشک خود صحبت کنید.
مرحله اولیه PsA
بیمار در مراحل اولیه این آرتریت، ممکن است علائم خفیفی مانند تورم مفاصل و کاهش دامنه حرکتی را تجربه کند. این علائم ممکن است همزمان با ایجاد ضایعات پوستی پسوریازیس یا ممکن است سالها بعد رخ دهند. NSAIDها درمان معمولی برای مرحله اول هستند. این داروها درد و علائم را کاهش میدهند، اما PsA را کاهش نمیدهند.
PsA متوسط
بسته به نوع PsA ، مرحله متوسط یا میانی احتمالاً علائم بدتری را نشان میدهد که به درمانهای پیشروندهتری مانند DMARDها و داروهای بیولوژیک نیاز دارد. این داروها میتوانند به کاهش علائم کمک کنند. آنها ممکن است به کند کردن پیشرفت آسیب نیز کمک کنند.
PsA در مرحله آخر
در این مرحله، بافت استخوانی به شدت تحت تاثیر قرار میگیرد. در این مرحله بدشکلی مفصل و بزرگ شدن استخوان محتمل است. هدف از درمان کاهش علائم و جلوگیری از بدتر شدن عوارض است.
تشخیص پسوریازیس
برای تشخیص PsA، پزشک باید سایر علل آرتریت مانند RA و نقرس را با تصویربرداری و آزمایش خون رد کند.
این تستهای تصویربرداری آسیب به مفاصل و سایر بافتها را بررسی میکنند:
- اشعه ایکس: اینها التهاب و آسیب به استخوانها و مفاصل را بررسی میکنند. این آسیب در PsA با سایر انواع آرتریت متفاوت است.
- ام آر آیها: امواج رادیویی و آهنرباهای قوی تصاویری از داخل بدن میسازند. این تصاویر میتوانند به پزشک کمک کنند تا آسیب مفصل، تاندون یا رباط را بررسی کند.
- سی تی اسکن و سونوگرافی: اینها میتوانند به پزشکان کمک کنند تا تشخیص دهند که PsA چقدر پیشرفته است و مفاصل چقدر تحت تأثیر قرار میگیرند.
آزمایش خون برای این مواد به ارزیابی هرگونه التهاب موجود در بدن کمک میکند:
- پروتئین واکنشی C: این مادهای است که کبد زمانی که التهاب در بدن وجود دارد تولید میکند.
- سرعت رسوب گلبول قرمز: این آزمایش نشان میدهد که چقدر التهاب در بدن وجود دارد. اما نمیتواند مشخص کند که التهاب ناشی از PsA یا سایر علل احتمالی است.
- فاکتور روماتوئید (RF): سیستم ایمنی این اتوآنتی بادی را تولید میکند که معمولا در RA وجود دارد اما در PsA منفی است. آزمایش خون RF میتواند به پزشک کمک کند تا تشخیص دهد که آیا PsA یا RA دارید.
- مایع مفصلی: آرتروسنتز مقدار کمی مایع را از زانو یا مفصل دیگر خارج میکند. اگر کریستالهای اسید اوریک در مایع وجود داشته باشد، ممکن است به جای PsA، نقرس داشته باشید. آزمایش مایع کشت میتواند عفونت یا سپسیس را رد کند.
- سلولهای قرمز خون.:تعداد کم گلبول های قرمز خون ناشی از کم خونی در افراد مبتلا به PSA شایع است.
*توجه: هیچ آزمایش خون یا تصویربرداری به تنهایی نمیتواند تشخیص دهد که آیا PsA دارید یا خیر. پزشک از ترکیبی از آزمایشات برای رد سایر علل احتمالی استفاده میکند.
عوامل خطر برای ابتلا به پسوریازیس
- یک والدین یا خواهر یا برادر مبتلا به PsA داشته باشید
- بین 30 تا 50 سال سن (اگرچه کودکان نیز میتوانند به آن مبتلا شوند)
- وجود گلودرد استرپتوکوکی
- ابتلا به HIV
عوارض احتمالی پسوریازیس
- آرتریت پسوریاتیک موتیلان
- مشکلات چشمی، مانند ورم ملتحمه یا یووئیت
- بیماری قلب و عروقی
چه چیزی میتواند باعث تشدید علائم پسوریازیس شود؟
تشدید PsA وضعیت را برای مدتی بدتر میکند. برخی از چیزها میتوانند تشدید شدن علائم PsA را ایجاد کنند. با این حال محرک های هر بیمار متفاوت است.
برای تشخیص محرکها، یک دفترچه یادداشت علائم داشته باشید. هر روز علائم خود و کارهایی که در زمان شروع آنها انجام میدادید را یادداشت کنید. همچنین توجه داشته باشید که آیا چیزی را در برنامه خود تغییر داده اید، مثلاً اگر داروی جدیدی مصرف کردهاید.
محرکهای رایج PsA عبارتند از:
- عفونتهایی مانند گلودرد استرپتوکوکی و عفونتهای دستگاه تنفسی فوقانی
- صدمات، مانند بریدگی، خراشیدگی یا آفتاب سوختگی
- پوست خشک
- فشار
- هوای سرد و خشک
- سیگار کشیدن
- نوشیدن زیاد
- فشار
- اضافه وزن
- مصرف داروهایی مانند لیتیوم، بتا بلوکرها و داروهای ضد مالاریا
اگرچه نمیتوانید از همه این محرکها اجتناب کنید، اما میتوانید سعی کنید استرس را مدیریت کنید، سیگار را ترک کنید و مصرف الکل خود را کاهش دهید.
پسوریازیس در مقابل آرتریت روماتوئید
PsA و RA دو نوع از چندین نوع آرتریت هستند. در حالی که ممکن است نام مشترک و بسیاری از علائم مشابه داشته باشند، اما عوامل زمینهای متفاوتی باعث ایجاد آنها میشوند.
PsA در درجه اول در افراد مبتلا به پسوریازیس پوستی رخ میدهد، با این حال میتواند در افرادی که پسوریازیس پوستی ندارند نیز رخ دهد. پسوریازیس یک بیماری پوستی است که باعث ایجاد ضایعات و لکه های پوسته پوسته در سطح پوست میشود.
RA یک اختلال خود ایمنی است و زمانی اتفاق میافتد که بدن به اشتباه به بافتهای پوشاننده مفاصل حمله میکند و باعث تورم و در نهایت درد و تخریب مفصل میشود.
PsA تقریباً به طور مساوی در مردان و زنان رخ میدهد، اما زنان بیشتر در معرض ابتلا به RA هستند. PsA اغلب در سنین 30 تا 50 سالگی برای اکثر افراد ظاهر میشود، اما RA معمولاً ابتدا کمی دیرتر در میانسالی ایجاد میشود.
در مراحل اولیه، هر دو PsA و RA علائم مشابه بسیاری دارند که شامل درد، تورم و سفتی مفاصل است، اما با پیشرفت شرایط، ممکن است مشخص شود که چه شرایطی دارید.
خوشبختانه، پزشک برای تشخیص بیماری مجبور نیست منتظر پیشرفت آرتریت باشد. آزمایشهای خون و تصویربرداری میتواند به پزشک کمک کند تا تصمیم بگیرد کدام بیماری مفاصل را تحت تأثیر قرار میدهد.
چشم انداز ابتلا به پسوریازیس
برخی از افراد علائم بسیار خفیفی دارند که فقط گهگاه باعث ایجاد مشکل میشود، اما در مقابل برخی دیگر علائم شدیدتر و ناتوان کنندهتری دارند.
هر چه علائم شدیدتر باشد، PsA بر توانایی فرد تأثیر میگذارد. افرادی که آسیب مفصلی زیادی دارند ممکن است راه رفتن، بالا رفتن از پلهها و انجام سایر فعالیت های روزانه برایشان سخت باشد.
چشم انداز تحت تأثیر قرار میگیرد اگر:
- در سنین جوانی تشخیص PsA را دریافت کرده باشید
- وقتی تشخیص قطعی شده وضعیت شدید بوده باشد
- پوست بدن تحت تاثیر قرار گرفته باشد
- چند نفر در خانواده PsA داشته باشند
برای بهبود چشم انداز، از رژیم درمانی تجویز شده توسط پزشک میتواند موثر باشد. ممکن است مجبور شوید بیش از یک دارو را امتحان کنید تا بهترین دارو را پیدا کنید.