ویتامین A نام گروهی از رتینوئیدهای محلول در چربی، عمدتاً رتینول و رتینیل استرها است. این ویتامین در عملکرد سیستم ایمنی، ارتباطات سلولی، رشد و نمو و تولید مثل مرد و زن نقش دارد.
همچنین ویتامین A از رشد و تمایز سلولی حمایت میکند و نقش مهمی در شکل گیری و حفظ طبیعی قلب، ریهها، چشمها و سایر اندامها دارد. جالب است بدانید که این ویتامین برای بینایی به عنوان یک جزء ضروری رودوپسین، پروتئین حساس به نور در شبکیه که به نور وارد شده به چشم پاسخ میدهد، حیاتی است.
رژیم غذایی انسان حاوی دو منبع برای ویتامین A است: ویتامین A از پیش ساخته شده (رتینول و رتینیل استرها) و پروویتامین A کاروتنوئیدها. ویتامین A از پیش ساخته شده در مواد غذایی از منابع حیوانی، از جمله محصولات لبنی، تخم مرغ، ماهی و گوشت اندام یافت میشود و پروویتامین A کاروتنوئیدها رنگدانههای گیاهی هستند که بدن آنها را در روده به ویتامین A تبدیل میکند.
کاروتنوئیدهای پروویتامین A اصلی در رژیم غذایی انسان بتاکاروتن، آلفاکاروتن و بتا کریپتوکسانتین است. سایر کاروتنوئیدهای موجود در غذا مانند لیکوپن، لوتئین و زآگزانتین به ویتامین A تبدیل نمیشوند و به آنها کاروتنوئیدهای غیر پروویتامین A میگویند. آنها ممکن است فعالیتهای مهم دیگری داشته باشند که شامل تشکیل ویتامین A نمیشود.
سطح رتینول و کاروتنوئید معمولاً در پلاسما یا سرم اندازهگیری میشود زیرا نمونههای خون به راحتی جمع آوری میشوند. با این حال، این سطوح همیشه شاخصهای قابل اعتمادی برای وضعیت ویتامین A نیستند، زیرا تا زمانی که سطح ویتامین A در کبد و سایر مکانهای ذخیره تقریباً تخلیه نشود، کاهش نمییابند و به این دلیل است که عفونتهای حاد و مزمن میتوانند غلظت رتینول سرم و پلاسما را کاهش دهند.
بیشتر ویتامین A در کبد ذخیره میشود، بنابراین اندازه گیری سطح ویتامین A در کبد بهترین راه برای ارزیابی میزان ویتامین A است . در مطالعات بالینی، آزمایشگاههای تحقیقاتی تخصصی میتوانند ذخایر ویتامین A کبد را بهطور غیرمستقیم با استفاده از روشهای رقیقسازی ایزوتوپی یا دوز-پاسخ اندازهگیری کنند، که در آن سطوح پلاسمایی رتینول، یک جایگزین ردیاب یا هر دو طی چند روز پس از تجویز ویتامین A اندازهگیری میشوند .
چرا ویتامین A مهم است؟
ویتامین A در بسیاری از عملکردهای بدن نقش بسزایی دارد. منبع معتبر مؤسسه ملی بهداشت (NIH) توجه داشته باشد که ویتامین A برای عملکرد موارد زیر مهم است:
- چشم
- سیستم ایمنی بدن
- سیستم تولید مثل
- ارتباط سلولی
ارتباط مهمی بین ویتامین A و بینایی وجود دارد. ویتامین A علاوه بر کمک به ایجاد غشای چشم و قرنیه، یک ترکیب کلیدی پروتئینی در بدن به نام رودوپسین است که نور را در شبکیه جذب میکند.
ویتامین A همچنین نقش مهمی در رشد سلولی در سایر نواحی دارد و به شکل گیری و عملکرد طبیعی سلول های قلب، ریهها، کلیهها و سایر اندامها کمک میکند.

قطره ویتامین آ د پدیابست حجم 30 میلی لیتر
قطره ویتامین آ د پدیابست حجم 30 میلی لیتر
ویژگیهای محصول:
- حاوی ویتامین A و ویتامین D
- مناسب برای کودکان زیر 2 سال
- دارای طعم موز
- فاقد گلوتن
- تقویت کننده استخوان ها
- تقویت کننده سیستم ایمنی بدن
- تقویت کننده سیستم بینایی بدن
اشکال ویتامین A
همانطور که گفته شد دو نوع ویتامین A در رژیم غذایی انسان وجود دارد. اولین ویتامین A از پیش ساخته شده است، مانند رتینول که از منابع حیوانی، از جمله گوشت، ماهی و لبنیات به دست می آید.
شکل دوم کاروتنوئیدهای پروویتامین A مانند بتا کاروتن است. این ترکیبات آنطور که به طور طبیعی وجود دارند اشکال قابل استفاده ویتامین A نیستند، اما بدن آنها را به شکل قابل استفاده ویتامین A تبدیل میکند. هر دو شکل ویتامین از طریق متابولیسم اضافی در بدن، تبدیل به شبکیه فعال و اسید رتینوئیک میشوند.
کمبود ویتامین A
- شایع ترین علامت بالینی کمبود ویتامین A خشکی چشم است که پس از کم شدن رتینول پلاسما و کاهش ذخایر ویتامین A ایجاد میشود. اولین علامت شب کوری یا ناتوانی در دید در نور کم یا تاریکی در نتیجه سطوح پایین رودوپسین در شبکیه ایجاد میشود. خشکی چشم همچنین قرنیه را تحت تاثیر قرار میدهد و در نهایت میتواند منجر به کوری دائمیشود.بد نیست بدانید که کمبود ویتامین A یکی از علل اصلی نابینایی قابل پیشگیری در کودکان است .
- علاوه بر این کمبود مزمن ویتامین A همچنین با رشد غیرطبیعی ریه، بیماری های تنفسی (مانند ذات الریه) و افزایش خطر کم خونی و مرگ همراه است.
- یکی دیگر از اثرات کمبود مزمن ویتامین A افزایش شدت و خطر مرگ و میر توسط عفونتها (به ویژه سرخک و اسهال مرتبط با عفونت) است.
منابع غذاهای غنی از ویتامین A
غلظت ویتامین A از پیش ساخته شده در کبد، ماهی، تخم مرغ و محصولات لبنی بیشتر است. ویتامین A به طور معمول به برخی غذاها از جمله شیر و مارگارین اضافه میشود و برخی از غلات آماده نیز با ویتامین A غنی میشوند.
حدود 65 تا 80 درصد از ویتامین A مصرف شده در ایالات متحده و سایر کشورهای با درآمد بالا از ویتامین A از پیش ساخته شده تامین میشود، در حالی که پروویتامین A شکل اصلی مصرف شده در کشورهای کم درآمد است، جایی که رژیم غذایی بیشتر شامل غذاهای گیاهی است. در میان کودکان و نوجوانان ایالات متحده، غذاهای غنی شده 34 تا 40 درصد از ویتامین A دریافتی از غذا را تشکیل میدهند. بدن ممکن است 75 تا 100 درصد رتینول و در بیشتر موارد 10 تا 30 درصد بتاکاروتن را از غذاها جذب کند .
از آنجایی که غذاها مجموعهای از مواد مغذی و سایر اجزای مفید را برای سلامتی فراهم میکنند، نیازهای تغذیهای باید در درجه اول از طریق غذاها برآورده شوند. در برخی موارد، غذاهای غنیشده و مکملهای غذایی زمانی مفید هستند که پاسخگویی به نیازهای یک یا چند ماده مغذی غیرممکن باشد (مثلاً در مراحل خاص زندگی مانند بارداری).
تعدادی منابع غذایی ساده از ویتامین A وجود دارد. این منابع هم شامل منابع گیاهی و هم منابع حیوانی میشود، بنابراین معمولاً هنگام پیروی از یک رژیم غذایی سالم و متعادل میزان مناسب این ویتامین را دریافت کرد.
منابع گیاهی ویتامین A عبارتند از:
- سیب زمینی شیرین پخته شده: 1403 میکروگرم (mcg) در هر سیب زمینی کامل
- اسفناج آب پز: 573 میکروگرم در 1/2 فنجان
- هویج خام: 459 میکروگرم در 1/2 فنجان
- طالبی خام: 135 میکروگرم در 1/2 فنجان
- انبه خام: 112 میکروگرم در هر انبه کامل
- فلفل قرمز شیرین خام: 117 در 1/2 فنجان
- غلات صبحانه غنی شده: 90 میکروگرم در هر وعده
- کدو تنبل
- کلم پیچ
- اسفناج
- طالبی
- پاپایا
منابع حیوانی ویتامین A عبارتند از:
- جگر گاو: 6582 میکروگرم در هر 3 اونس (اونس)
- پنیر ریکوتا: 263 میکروگرم در هر فنجان
- شاه ماهی اقیانوس اطلس: 219 میکروگرم در هر 3 اونس ماهی
- شیر بدون چربی یا بدون چربی با ویتامین A اضافه شده: 149 میکروگرم در هر فنجان
- تخم مرغ آب پز: 75 میکروگرم در هر تخم مرغ
مکمل
ویتامین A نیز در اشکال مختلف به عنوان یک مکمل غذایی وجود دارد. اگر فرد در دریافت ویتامین A کافی از رژیم غذایی روزانه خود مشکل دارد، پزشکان ممکن است مصرف مکمل را توصیه کنند.
این مکملها ممکن است حاوی ویتامین A از پیش ساخته شده یا اشکال دیگر مانند بتاکاروتن یا مخلوطی از این دو باشند.
چه کسانی در خطر کمبود ویتامین آ هستند؟
کسانی که در معرض بالاترین خطر کمبود قرار دارند عبارتند از:
- نوزادان نارس
- نوزادان و کودکان در کشورهای در حال توسعه
- افراد باردار و شیرده
- افراد مبتلا به فیبروز کیستیک
نوزادان نارس
نوزادان نارس در هنگام تولد ذخایر کبدی کمی از ویتامین A دارند و غلظت رتینول پلاسمایی آنها اغلب در طول سال اول زندگی پایین می ماند. این کودکان با کمبود ویتامین A بیشتر در معرض خطر بیماریهای چشمی و مزمن ریوی هستند. با این حال، در کشورهای با درآمد بالا، کمبود بالینی ویتامین A در نوزادان نادر است و فقط در کسانی که اختلالات سوء جذب دارند رخ میدهد.
نوزادان، کودکان و افراد باردار و شیرده در کشورهای کم درآمد و با درآمد متوسط
زنان باردار برای رشد جنین و حفظ بافت و حمایت از متابولیسم خود به ویتامین A اضافی نیاز دارند. بنابراین شیر مادر با مصرف کافی ویتامین A حاوی مقادیر کافی ویتامین A برای تامین نیاز نوزادان در 6 ماه اول زندگی است . اما در افراد مبتلا به کمبود ویتامین A، محتوای ویتامین A شیر آنها برای حفظ ذخایر کافی ویتامین A در نوزادانی که به طور انحصاری با شیر مادر تغذیه میشوند، کافی نیست.
افراد مبتلا به فیبروز کیستیک
تا 90 درصد از افراد مبتلا به فیبروز کیستیک، نارسایی لوزالمعده دارند که خطر کمبود ویتامین A را به دلیل مشکل در جذب چربی افزایش میدهد. در نتیجه، مراقبت استاندارد برای فیبروز کیستیک شامل درمان مادامالعمر با ویتامین A (مقدار روزانه 750 میکروگرم RAE تا 3000 میکروگرم RAE، بسته به سن، در ایالات متحده و استرالیا توصیه میشود)، سایر ویتامینهای محلول در چربی و آنزیمهای پانکراس است.
افراد مبتلا به اختلالات گوارشی
تقریباً یک چهارم کودکان مبتلا به بیماری کرون و کولیت اولسراتیو کمبود ویتامین A دارند. بزرگسالان مبتلا به این اختلالات، به ویژه آنهایی که چندین سال به این اختلال مبتلا بودهاند، در معرض خطر بیشتری برای کمبود ویتامین A هستند. اگرچه برخی شواهد از استفاده از مکمل های ویتامین A در افراد مبتلا به این اختلالات حمایت میکند ، تحقیقات دیگر نشان داده است که مکمل هیچ فایدهای ندارد . برخی از کودکان و بزرگسالان مبتلا به بیماری سلیاک تازه تشخیص داده شده نیز کمبود ویتامین A دارند. یک رژیم غذایی بدون گلوتن میتواند، این کمبود را برطرف کند.
*افرادی که از داروی کاهش وزن اورلیستات استفاده میکنند ممکن است در معرض خطر کمبود بیشتری باشند. Orlistat توانایی بدن در جذب ویتامین های محلول در چربی مانند ویتامین A را کاهش میدهد.
*مکمل های ویتامین A برای کسانی که بدنشان در جذب این ماده مغذی مشکل دارد در دسترس است، اما بهتر است در صورت امکان از طریق غذا تامین شود. این به این دلیل است که استفاده از مکملها میتواند کمبودهای احتمالی سایر مواد مغذی را جبران کنند.
تاثیر ویتامین A بر سلامتی
مسائل مربوط به بینایی
به گفته آکادمی چشم پزشکی آمریکا، مشکلات بینایی در افرادی که کمبود ویتامین A دارند رایج است. چشمها ممکن است در ابتدا بسیار خشک شوند که ممکن است به قرنیه و شبکیه آسیب برساند.
شب کوری نیز ممکن است در نتیجه کمبود ویتامین A رخ دهد. این امر باعث میشود که فرد در نور کم قادر به دیدن نباشد یا در دیدن مشکل داشته باشد و در نهایت منجر به نابینایی کامل در شب میشود. منبع معتبر سازمان جهانی بهداشت (WHO) خاطرنشان میکند که شب کوری یکی از اولین نشانه های کمبود ویتامین A است.
در موارد شدید، چشم به خشک شدن ادامه میدهد و ممکن است بافتها در قرنیه جمع شوند که این به نوبه خود ممکن است منجر به تیرگی قرنیه، ایجاد ضایعات و تخریب شود.
عفونت های مکرر
ویتامین A نقش کلیدی در عملکرد سیستم ایمنی دارد. فردی که کمبود ویتامین A دارد ممکن است عفونت های مکرر را تجربه کند، زیرا نمیتواند به راحتی با این عفونتها مبارزه کند.
مشکلات پوستی
برخی از افراد مبتلا به کمبود ویتامین A ممکن است متوجه مشکلاتی در پوست خود شوند، مانند خشکی، خارش و پوسته پوسته شدن. برخی نیز احتمالا مشکلات مشابهی را روی مو و پوست سر نیز تجربه کنند.
مسائل باروری
ویتامین A یک عامل مهم در تولید مثل است و کمبود آن ممکن است باعث ناباروری و مشکل در بچه دار شدن شود.
توقف رشد
ویتامین A در ایجاد سلول های سالم نقش دارد. نداشتن مقدار کافی ویتامین کلیدی ممکن است رشد را به تعویق بیاندازد یا باعث شود کودکان دچار افت رشد استخوان شوند.
دیگر بیماریها:
*این بخش بر روی سه بیماری و اختلالی تمرکز دارد که ویتامین A یا کاروتنوئیدها ممکن است در آنها نقش داشته باشند: سرطان، دژنراسیون ماکولا وابسته به سن (AMD) و سرخک.
سرطان
به دلیل نقش ویتامین A در تنظیم رشد و تمایز سلولی، مطالعات متعددی ارتباط بین ویتامین A و انواع مختلف سرطان را بررسی کردهاند. با این حال، رابطه بین سطح سرمی ویتامین A یا مکمل ویتامین A و خطر سرطان یا مرگ ناشی از سرطان نامشخص است.
برخی از شواهد کارآزمایی بالینی نشان میدهند که مکمل ویتامین A ممکن است خطر ابتلا به برخی سرطانها را کاهش دهد، اما خطر ابتلا به انواع دیگر سرطان، عوارض و مرگومیر بیماریهای قلبی عروقی و مرگ و میر ناشی از همه علل را افزایش میدهد.
دژنراسیون ماکولا وابسته به سن (AMD)
AMD علت اصلی از دست دادن بینایی در افراد مسن است . علت AMD شامل تعاملات پیچیده بین حساسیت ژنتیکی، عوامل محیطی (از جمله قرار گرفتن در معرض استرس اکسیداتیو) و پیری طبیعی است . به دلیل نقش استرس اکسیداتیو در پاتوفیزیولوژی AMD، مکمل های حاوی کاروتنوئیدها با عملکرد آنتی اکسیدانی مانند بتاکاروتن، لوتئین و زآگزانتین ممکن است برای پیشگیری یا درمان این بیماری مفید باشند.
کارآزمایی AREDS نشان داد که شرکتکنندگانی که در معرض خطر بالای ابتلا به AMD پیشرفته بودند (یعنی کسانی که AMD متوسط داشتند یا AMD پیشرفته در یک چشم داشتند) پس از مصرف مکمل روزانه حاوی بتا، 25 درصد کمتر در معرض خطر ابتلا به AMD پیشرفته بودند.
مطالعه بعدی AREDS2 ارزش این مکمل را در کاهش پیشرفت AMD طی یک دوره پیگیری متوسط 5 ساله تایید کرد .
سرخک
در سال 2019، سرخک مسئول بیش از 207500 مرگ و میر در سراسر جهان بود که بیشتر در کودکان خردسال در کشورهای کم درآمد دیده میشد . یکی از عوامل خطر اصلی برای سرخک شدید، کمبود ویتامین A است.
خطرات سلامتی ناشی از مصرف بیش از حد ویتامین A
از آنجایی که ویتامین A محلول در چربی است، بدن مقادیر اضافی آن را عمدتاً در کبد ذخیره میکند و این سطوح میتوانند انباشته شوند.
سمیت حاد ویتامین A که به عنوان هیپرویتامینوز A نیز شناخته میشود، طی چند روز تا چند هفته پس از مصرف یک یا چند دوز بسیار بالا (معمولاً بیش از 100 برابر RDA) رخ میدهد . علائم و نشانههای حاصل معمولاً شامل سردرد شدید، تاری دید، حالت تهوع، سرگیجه، درد عضلات و مشکلات هماهنگی است. در موارد شدید، فشار مایع مغزی نخاعی میتواند افزایش یابد و منجر به خواب آلودگی و در نهایت به کما و حتی مرگ شود .
هایپرویتامینوز مزمن A (مصرف منظم دوزهای بالا) میتواند باعث خشکی پوست، درد عضلات و مفاصل، خستگی، افسردگی و نتایج غیرطبیعی آزمایش کبد شود .
علاوه بر این دریافت کل ویتامین A از پیش ساخته شده که بیش از UL است و همچنین برخی از داروهای رتینوئیدی که به عنوان درمان های موضعی استفاده میشوند (مانند ایزوترتینوئین، که برای درمان آکنه شدید و اترتینات، درمانی برای پسوریازیس شدید استفاده میشود) میتواند باعث نقص مادرزادی شود .
این نقایص مادرزادی میتواند شامل ناهنجاری های چشم، جمجمه، ریهها و قلب باشد. کارشناسان به افرادی که باردار هستند یا ممکن است باردار باشند و شیردهی توصیه میکنند که از دوزهای بالا (بیش از 3000 میکروگرم RAE [10000 IU] در روز) مکمل های ویتامین A استفاده نکنند.
تداخلات ویتامین آ با داروها
ویتامین A پتانسیل تداخل با برخی داروها را دارد. علاوه بر این، چندین نوع دارو ممکن است بر سطح ویتامین A تأثیر منفی بگذارد. چند نمونه در زیر ارائه شده است. افرادی که این داروها و سایر داروها را به طور منظم مصرف میکنند باید وضعیت ویتامین A خود را با پزشک خود در میان بگذارند.
اورلیستات
اورلیستات که یک درمان کاهش وزن است، میتواند جذب ویتامین A، سایر ویتامینهای محلول در چربی و بتاکاروتن را کاهش دهد و در نتیجه در برخی بیماران سطوح پلاسمایی پایینی ایجاد کند. سازندگان Alli و Xenical توصیه میکنند که بیمارانی که اورلیستات مصرف میکنند مکمل مولتی ویتامین حاوی ویتامین A و بتاکاروتن و همچنین سایر ویتامین های محلول در چربی را نیز مصرف کنند.
رتینوئیدها
چندین رتینوئید مصنوعی مشتق شده از ویتامین A به صورت خوراکی به عنوان داروهای تجویزی استفاده میشود. به عنوان مثال میتوان به درمان پسوریازیس آسیترتین (Soriatane®) و بکساروتن (Targretin®) اشاره کرد که برای درمان اثرات پوستی لنفوم سلول T استفاده میشود. رتینوئیدها میتوانند خطر هیپرویتامینوز A را در صورت مصرف همراه با مکمل های ویتامین A افزایش دهند.
مصرف توصیه شده برای ویتامین آ
کل محتوای ویتامین A یک غذا معمولاً به صورت میکروگرم (μg) معادل رتینول (RE) بیان میشود.
مقدار ویتامین A مورد نیاز بزرگسالان 19 تا 64 ساله عبارت است از:
- 700 میکروگرم در روز برای مردان
- 600 میکروگرم در روز برای زنان
توجه داشته باشید که شما باید بتوانید تمام ویتامین A مورد نیاز خود را از رژیم غذایی خود دریافت کنید.
مصرف توصیه شده ویتامین A با توجه به سن متفاوت است. افراد در دوران بارداری و شیردهی نیز به میزان بیشتری نیاز دارند.
مقدار توصیه شده روزانه ویتامین A بر اساس سن به شرح زیر است:
- تا 6 ماهگی: 400 میکروگرم
- 7 تا 12 ماهگی: 500 میکروگرم
- 1 تا 3 سال: 300 میکروگرم
- 4 تا 8 سال: 400 میکروگرم
- 9 تا 13 سال: 600 میکروگرم
- 14+ سال: 900 میکروگرم برای مردان و 700 میکروگرم برای زنان
در دوران بارداری، میزان مورد نیاز 770 میکروگرم در روز و در دوران شیردهی 1300 میکروگرم در روز است.
سمیت ویتامین A
گفته میشود، مصرف بیش از حد ویتامین A از پیش ساخته شده میتواند منجر به سمیت ویتامین A یا هیپرویتامینوز A شود.
علائم میتواند شامل موارد زیر باشد:
- تغییر رنگ پوست
- لایه برداری در کف دست و کف پا
- پوست ترک خورده روی انگشتان
- پسوریازیس
- درماتیت تماسی آلرژیک
- اکتروپیون که روی پوست اطراف چشم تاثیر میگذارد
- خشکی لب، دهان و بینی که میتواند خطر عفونت را افزایش دهد
- کاهش تولید سبوم
استفاده بیش از حد طولانی مدت میتواند منجر به موارد زیر شود:
- تغییرات در تشکیل استخوان
- سطح کلسترول بالا
- آسیب کبدی
- تغییرات سیستم عصبی منجر به سردرد، حالت تهوع و استفراغ میشود
در دوران بارداری، مصرف بیش از حد رتینول میتواند خطر تولد نوزاد با موارد زیر را افزایش دهد:
- شکاف کام
- مشکلات قلبی
- میکروسفالی
- هیدروسفالی یا آب روی مغز
- مشکلات مربوط به غده تیموس که گلبول های سفید را تولید میکند
استفاده از درمان موضعی رتینول ممکن است سطح ویتامین A را تا سطح ناسالم افزایش دهد، چراکه افراد بسیاری تمایل دارند از رتینول به عنوان کرم ضد پیری پوست استفاده کنند.
محصولات موضعی میتوانند اثرات نامطلوبی بر روی پوست داشته باشند. با این حال، افراد باید از مصرف آنها در دوران بارداری خودداری کنند.
ایزوترتینوئین
یکی دیگر از علل احتمالی مسمومیت با ویتامین A استفاده از داروهای مبتنی بر رتینول است. ایزوترتینوئین (آکوتان) یکی از این نمونهها است. پزشکان گاهی اوقات ایزوترتینوئین را برای آکنههای شدید تجویز میکنند.
هر فردی که از این درمان استفاده میکند باید از مصرف مکمل های ویتامین A اجتناب کند، زیرا این دارو از مشتقات ویتامین A است. از این رو اگر فردی باردار باشد یا ممکن است باردار شود، پزشک ایزوترتینوئین را تجویز نمیکند.
چه زمانی باید با پزشک تماس بگیرید؟
فردی که در مورد سطح ویتامین A خود نگران است، ممکن است بخواهد برای بررسی این سطوح با پزشک خود تماس بگیرد. مراجعه به موقع به تشخیص هر بیماری زمینه ای کمک میکند.
افراد مبتلا به بیماری های زمینهای که ممکن است آنها را در معرض خطر کمبودهای مختلف قرار دهد، باید به طور منظم با پزشک خود مشورت کنند تا سطح ویتامین خود را تحت نظر داشته باشند و تنظیمات لازم را انجام دهند. هر فردی که متوجه علائم کمبود شدید، مانند کوری در شب میشود، باید فوراً با پزشک تماس بگیرد.
ویتامین A یک ویتامین محلول در چربی است، یعنی بدن آن را در بافت های خود ذخیره میکند. مصرف بیش از حد ویتامین A ممکن است منجر به عوارض جانبی جدی شود. فرد باید از مصرف مکمل های ویتامین A با دوز بالا خودداری کند مگر اینکه توسط یک متخصص مراقبت های بهداشتی تجویز و نظارت شود.
وزارت بهداشت و مراقبتهای اجتماعی چه توصیههایی دارد؟
- شما باید بتوانید تمام ویتامین A مورد نیاز خود را با خوردن یک رژیم غذایی متنوع و متعادل دریافت کنید.
- اگر مکملی مصرف میکنید که حاوی ویتامین A است، زیاد مصرف نکنید زیرا ممکن است مضر باشد.
- جگر منبع بسیار غنی ویتامین A است. جگر یا فرآورده های جگر مانند پاته را بیش از یک بار در هفته مصرف نکنید.
- همچنین باید از میزان ویتامین A در مکملهایی که مصرف می کنید آگاه باشید.
اگر باردار هستید یا به بچهدار شدن فکر میکنید:
- از مصرف مکمل های حاوی ویتامین A، از جمله روغن کبد ماهی، خودداری کنید، مگر اینکه پزشک عمومی شما توصیه کند
- از جگر یا فرآورده های کبدی مانند پاته اجتناب کنید، زیرا این محصولات دارای ویتامین A بسیار بالایی هستند
زنان یائسه و مردان مسن که بیشتر در معرض خطر پوکی استخوان هستند، باید از دریافت بیش از 1.5 میلی گرم ویتامین A در روز از طریق غذا و مکملها خودداری کنند.
یادداشت پایانی
ویتامین A یک ماده مغذی ضروری است که به بسیاری از عملکردها در بدن مانند محافظت از سلامت چشم کمک میکند. با این حال، در برخی موارد، پزشک ممکن است مکملها را توصیه کند. هرکسی که از مکملهای ویتامین A استفاده میکند باید از دستورالعملهای پزشک پیروی کند، زیرا برخی از اشکال ویتامین A در دوزهای بالا میتوانند سمی باشند.
کمبود ویتامین A در مکانهایی که به غذاهای معمولی غنی از ویتامین A دسترسی دارند رایج نیست. اما در مواردی که افراد به راحتی نمیتوانند به این غذاها دسترسی داشته باشند یا موارد دیگر باعث در دسترس نبودن ویتامین A میشود، کمبود ویتامین A ممکن است رخ دهد.
کودکان و افراد باردار یا شیرده در کشورهای کم درآمد بیشترین خطر عوارض شدید ناشی از کمبود ویتامین A را دارند. اگر فردی نگران علائم خود است یا یک بیماری زمینهای دارد که ممکن است مصرف ویتامین A را مختل کند، باید با پزشک تماس بگیرد.